Jest wiele dróg do satysfakcji - aktywność seksualna kobiet z endometriozą
Bolesne współżycie to doświadczenie wielu kobiet z endometriozą, jednak różni się ono w zależności od umiejscowienia ognisk endometrium oraz przyjmowanych pozycji seksualnych.
Endometrioza jest jedną z najczęściej występujących chorób ginekologicznych, badania pokazują, że dotyczy nawet 10% kobiet w wieku rozrodczym. Potocznie mówi się o niej „wędrujaca śluzówka”. Polega na występowaniu błony śluzowej trzonu macicy – tkanki endometrium- poza jamą macicy, co powoduje przewlekły stan zapalny.
W literaturze opisano kilka rodzajów endometriozy, gdzie głównym kryterium jest położenie ognisk zapalnych. Trzy podstawowe to:
- endometrioza otrzewnowa powierzchowna,
- endometrioza jajnikowa,
- endometrioza głęboko naciekająca.
Na obraz kliniczny choroby składają się m.in. zmiany w jajnikach, jajowodach, otrzewnej, miednicy, więzadłach krzyżowo-macicznych, bolesne miesiączkowanie. Choroba wpływa na funkcjonowanie m.in. układu pokarmowego, pojawiają się przewlekłe biegunki albo/i zaparcia, wzdęcia czy ból przy wypróżnianiu. Konsekwencją tej choroby jest również niepłodność, okazuje się, że 30–50% pacjentek, które mają problem z płodnością jest chora na endometriozę. W kontekście seksuologicznym częstym objawem zgłaszanym przez kobiety jest dyspaureunia czyli ból w obrębie narządów płciowych pojawiający się przed stosunkiem, w trakcie i bezpośrednio po nim. Ze względu na złożone konsekwencje choroby, pacjentka z endometriozą powinna być pod opieką zespołu specjalistów.
Jednak zanim zostanie postawiona prawidłowa diagnoza, kobiety przez wiele lat szukają przyczyn bólu utrudniającego im normalne funkcjonowanie z pomocą wielu specjalistów. Odkrycie choroby utrudnia fakt, że pomimo zgłaszanych przez pacjentkę dolegliwości lekarze na podstawie badań stwierdzają prawidłowy obraz jajników oraz macicy. Niekiedy wykrywana jest przypadkiem np. podczas operacji.
Jak podkreśla prof. Violetta Skrzypulec-Plinta również w poradnictwie seksuologicznym w przypadku endometriozy partnerki nie powinno się pomijać partnerów. Dlaczego ich udział w terapii jest tak istotny? Ponieważ dużo część mężczyzn nie zdaje sobie sprawy, czego doświadcza ich partnerka w trakcie stosunku.
Częścią terapii jest więc edukacja seksualna związana z dyspaurenią, ale także nauką i wyborem odpowiednich pozycji albo technik, które mogą minimalizować lub uniknąć bólu w trakcie zbliżeń. Zachęcamy także do zapoznania się z wynikami badań przeprowadzonymi przez Agnieszkę Drosdzol-Cop, Annę Zaradną i Malwinę Zielińską. Naukowczynie badały subiektywną ocenę nasilenia bólu przy konkretnych pozycjach i przy innych formach aktywności seksualnej: LINK
Masturbacja jako bezbolesna alternatywa
Dla kobiet z gruczlistością masturbacja stanowi realną, bezbólową alternatywę do penetracji. Badania nad dyspaureunią u kobiet z endometriozą pokazały, że masturbacja jest aktywnością seksualną, która nie wywołuje bólu u 82 % badanych, tymczasem dolegliwości bólowe podczas stosunku seksualnego zgłasza 88,7%. Jednocześnie badacze (Jarząbek-Bielecka i wsp. , 2014) zwracają uwagę, że w przypadku endometriozy otrzewnej powinno się czasowo zmniejszyć lub zaniechać penetracji do czasu wyleczenia. Celem abstynencji jest uniknięcie wtórnej psychogennej pochwicy.
Wciąż badania nie pozwalają stwierdzić, dlaczego związek pomiędzy dyspaureunią a endometriozą jest tak silny i jakie są tego źródła. Niemniej badania prowadzone przez Ferraro (2005) pokazały, że najsilniejszy ból przed, w trakcie i po stosunku występuje wśród pacjentek, u których ogniska endometriozy lokalizowano w więzadłach krzyżowo-macicznych.